Akran Zorbalığı

Röportaj:

Konu: Akran Zorbalığı

Öğrenci: 6-B Reyyan Erva UÇAR

Okul Psikolojik Danışmanı: Reyyan hoş geldin, nasılsın?

Reyyan Erva: İyiyim siz nasılsınız?

Okul Psi. Danışmanı: Ben de iyiyim teşekkür ederim. Bugün seninle bir röportaj çalışması yapacağız, daha önce bahsetmiştim zaten. Öncelikle nasılsın diye sormak istedim. Biraz sohbet edeceğiz aslında, bunu öyle düşünebilirsin. Bunun yanlış ya da doğru bir cevabı yok sadece senin fikirlerini merak ediyorum. Aslında senin özelinde de bütün arkadaşlarının fikirlerine ulaşmak için çalışıyorum. Hazırsan başlayalım?

Reyyan E.: Hazırım.

Okul Psi. Danışmanı: Okulda en çok sevdiğin şey nedir?

Reyyan E.: Oyunlar veya dersler olabilir. Ve arkadaşlarım.

Okul Psi. Danışmanı: Süper. Nasıl oyunlar oynuyorsunuz burada?

Reyyan E.: Saklambaç, yakalamacılık, bahçede parkta bir şeyler oynuyoruz bazen salıncağa biniyoruz. Öyle şeyler.

Okul Psi. Danışmanı: Evet imkanlarımızın geniş olması burada çok işe yarıyor. Parkımız var, bahçemiz var, atölyelerimiz var…Peki arkadaşlarınla olan ilişkilerini sorsam sana nasıl anlatırsın?

Reyyan E.: Ben onları seviyorum. Ama onlar beni seviyorlar mı bilmiyorum.

Okul Psi. Danışmanı: Hımm. Peki sevgi nasıl hissedilir sence? Karşıdakinin seni sevip sevmediğini nasıl hissedersin?

Reyyan E.: Seninle birlikte olduğunda, zor zamanında senin yanında olduğunda, seni sevdiğini söylediğinde…

Okul Psi. Danışmanı: Evet, dile getirebilir, zor zamanında yanında olabilir destek olabilir çok doğru noktalara değiniyorsun aslında. Peki daha önce hiç “akran zorbalığı” diye bir şey duydun mu?

Reyyan E.: Evet.

Okul Psi. Danışmanı: Sence ne anlama geliyor?

Reyyan E.: Yaşıtlarının sana zorbalık yapması.

Okul Psi. Danışmanı: Evet. Zorbalıkla ilgili nasıl türler olabilir? Sence hangi davranışlar zorbalığa girer?

Reyyen E.: Bir kişiyle alay etmek, aşağılamak, lakap takmak, bir şeyini zorla almak…

Okul Psi. Danışmanı: Hı hı. Sözel zorbalıktan bahsettin. Bir şeyini zorla almak derken fiziksel zorbalıktan bahsettin aslında bunların çok çeşitli ve farklı türleri var. Peki sence zorbalıkla şaka arasındaki fark nedir?

Reyyan E.: Şaka böyle eğlendiren, güldüren şeylerdir ama zorbalık zorbalanan kişiyi üzebilecek davranışlardır.

Okul Psi. Danışmanı: Evet şaka da aslında her iki taraf da memnundur durumdan ama zorbalıkta bir taraf hiç mutlu değildir olduğu halinden doğru söylüyorsun. Peki okulda, ya da gittiğin bir kurs varsa dışarda, mahallende hiç birilerinin başka birilerine zorbalık yaptığını gördün mü?

Reyyan E.: Görmedim sanırım.

Okul Psi. Danışmanı: (Gülerek) Çok şanslısın o zaman! Şöyle sorayım, sana ya da tanıdığın birine zorbalık yapıldı mı?

Reyyan E.: Yapılmadı.

Okul Psi. Danışmanı: (Gülerek) Süper, bence yine şanslı gruptasın. Peki hayal edelim böyle bir durum yaşamış olsaydın neler hissederdin?

Reyyan E.: O kişiyle bir daha arkadaşsam onunla görüşmemeyi tercih ederdim. Eğer mahallemde falan oturuyorsa onunla karşılaşmamayı isterdim. Üzülürdüm. Biraz da ona sinirlenirdim aslında.

Okul Psi. Danışmanı: Evet bu duygularında çok haklısın aslında. Bir yandan da iletişimi kesmeyi tercih ediyorsun, belki de doğru bir yöntem… Peki tepkiler ve çözüm yolları üzerine konuşalım birazcık. Sen zorbalıkla karşılaşsan neler yapabilirsin?

Reyyan E.: Okuldaysam öğretmenlerime söylerim. Ya da ilk önce direkt o arkadaşıma yaptığı şeyin doğru olmadığını söylerim, bir daha o hareketi yapmamasını isterim. Eğer bana hala yapıyorsa öğretmenlerimden, büyüklerimden yardım isterim. Aileme bildiririm. Böyle şeyler yaparım.

Okul Psi. Danışmanı: Hı hı, aslında güzel bir yol haritası çizdin. Önce öğrencinin kendisiyle konuştun, çözüm alamayınca öğretmenlerine söyledin, büyüklerinden yardım istedin çok güzel. Peki sence zorbalık yapan insanların davranışları nasıl olur? Neler yapıyorlar?

Reyyan E.: Kibirli, insanlara yukarıdan bakan, her istediğinin olmasını isteyen kişilerdir.

Okul Psi. Danışmanı: Aslında kendilerini daha çok düşünen bir yanları var değil mi? Bencillikleri biraz yüksek olabiliyor.

Reyyan E.: Evet…

Okul Psi. Danışmanı: Sen bir öğretmen olsaydın, rehber öğretmen olsaydın okulda zorbalığı önlemek için neler yapabilirdin?

Reyyan E.: Bazen çocuklara bakardım teneffüslerde falan. Sizin gibi görüşmeler yapardım. Eğer eğitim lideriysem üzüldüğünü gördüğümde ne olduğunu sorardım. Özel olarak konuşurdum.

Okul Psi. Danışmanı: Süper yollar çizdin yine bana. Aslında gözlemden, görüşmeden, eğitim liderleriyle iş birliği yapmaktan bahsettin. Güzel noktalara değindin, doğru söylüyorsun. Peki senin karşında diyelim ki zorbalık yapan birisi var. Ona ne söylerdin?

Reyyan E.: Bir daha hiç kimseye zorbalık yapmamasını söylerdim. Çok beni dinleyeceğini sanmıyorum ama(gülerek) zorbalar çok söz dinleyen birileri olmuyor genelde. Bu şekilde…

Okul Psi. Danışmanı: Peki zorbalığa uğrayan bir arkadaşın olsa ona ne tavsiye ederdin?

Reyyan E.: Benim yaptığım gibi onunla konuşmasını, eğer çözemezse öğretmenlerine, büyüklerine söylemesini, çözmelerini istemesini söylerdim.

Okul Psi. Danışmanı: Hı hı, son olarak şunu sorayım o halde. Güzel bir sohbetti öncelikle teşekkür ederim bu keyifli sohbetin için. Bu konuda eklemek istediğin bir şey var mı?

Reyyan E.: Yok sanırım, ben de teşekkür ederim.

Kıymetli Anne Babalar,

Günümüz şartlarında okullarda konu olan ve sizleri de en çok endişelendiren durumlardan biri olarak gördüğümüz akran zorbalığı temasına bu ay öğrencilerimizle birlikte değinmek istedik. Yeni nesil çocukların bu konudaki farkındalığı yüksek olmakla birlikte zorluk yaşadığı bazı noktalar var. Kimi çocuk yaptığı davranışın “zorbalık” olarak tanımlanabileceğini bilmiyor, kimisi bildiği halde yapmaktan vazgeçmiyor, kimisi “seyirci” rolüne bürünüp yapılan zorbalığa herhangi bir tepki vermiyor, kimisi de kesin bir dille bu davranışlara karşı koyabiliyor. Her çocuk özel ve biricik olduğu gibi davranış kalıpları da özel ve biriciktir. Her birinin verdiği yanıtlar, hissettikleri duygular, söylediği sözler ve tepkileri birbirlerinden farklıdır. Dolayısıyla bu konudaki müdahale yöntemleri de farklılaşmaktadır.

Akran zorbalığı kavramı literatürde “bir kişinin kendi yaşındaki bir başkasına, kasıtlı olarak zarar vermek, üzmek veya yıpratmak amacıyla çeşitli şekillerde saldırması” olarak tanımlanmaktadır ve çeşitli türleriyle karşımıza çıkar: Siber zorbalık, fiziksel zorbalık, sözel zorbalık, sosyal/duygusal zorbalık vb. gibi. Görülebileceği alanlar çok kapsamlıdır, bu nedenle evde de okullarda da dikkatli bir gözlemci rolüne bürünmemiz, hassas noktaları kaçırmamamız ve tespit ederek müdahale etmemiz gerekir. Eğer çocuğunuzun okulda/sokakta/kursta vb. zorbalığa uğradığını düşünüyorsanız öncelikle mutlaka kendisiyle konuşun. Kendini açma davranışından uzaksa ve bir paylaşımda bulunmak istemiyorsa okul rehberlik servisinden mutlaka destek talep edin. Eğer çocuğunuz arkadaşları arasındaki zorbalığı gören bir “seyirci” rolündeyse ve kendisi bunu okulda öğretmenlerine karşı dile getirmekten çekiniyorsa yine mutlaka okul rehberlik servisinden destek isteyin. Eğer çocuğunuz zorbalık yapan kişi rolündeyse öncelikle kendisiyle konuşun, davranışlarının nedenlerini ve duygularını anlamaya çalışın. Devamında yine okul rehberlik servisine bildirip destek talep edin. Unutmayın, sizin çocuğunuz sadece zorbalığa uğrayan tarafta değil, zorbalık yapan tarafta da olabilir. Bu nedenle de eğitimin temeli evde başlar, ilk adımı evde atıp bu süreci doğru yönetebilmek için çabalamalısınız. Çünkü sizler anne babalar olarak eğitim sisteminin en önemli paydaşlarından birisiniz.

Sağlıcakla kalınız…